هنگامی که بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو به عنوان یک پدیده انقلابی به جهان عرضه شد؛ از کارمزد‌های بالا در تراکنش، به عنوان یکی از مشکلات اساسی سیستم‌های مالی یاد کرده بود. خالق ناشناس یا همان ناکاموتو در واقع برای حل این مشکلات بیت کوین را به بازار عرضه کرد. امروزه با گسترش و پیشرفت شبکه ارزهای دیجیتالی به خصوص بیت کوین، می‌توان مقادیر چند میلیون دلار را با کارمزد بیت کوین ناچیز جابه‌جا کرد. اما دقت کنید که برای مبالغ پایین، چند برابر پولی که انتقال می‌دهید را باید به عنوان کارمزد پرداخت کنید. این موضوع احتمالا یک نقطه ضعف عظیم در صنعت بیت کوین است.
فهرست عناوین مقاله :
کارمزد بیت کوین چیست؟
کارمزد تراکنش ارز دیجیتال بیت کوین یا همان Transaction Fee است که گاهی به آنها کارمزد استخراج نیز می‌گویند. این مبلغ در واقع هزینه‌ای است که کاربران و استفاده کنندگان بیت کوین باید به ازای تراکنش پرداخت کنند.
نکته مهمی که باید درباره این کارمزد بدانید این است که کارمزد تراکنش‌ها با روشی نوین و به روز، به صورتی کاملا رقابتی و آزاد تعیین می‌شود. دقت کنید، هنگامی که مبلغ تراکنش بیت کوین بالا می‌رود، مبلغ کارمزد تراکنش آن بالا نخواهد رفت.
نکته بسیار مهم درباره کارمزد بیت کوین این است که کارمزد تراکنش‌ها با روشی بسیار نوین و به‌طور کاملاً آزاد و رقابتی تعیین می‌شود؛ به این معنی که لزوماً بالابودن مبلغ تراکنش، کارمزد را هم بالا نمی‌برد.
تعیین کارمزدی که کفایت کند، به کاربران این اجازه را می‌دهد تا تراکنش بیت کوین در مبالغ بالا را به سایر تراکنش‌ها ترجیح دهند. هنگامی که نوع تراکنش برای ساخت بلاک‌ها انتخاب می‌شود، ماینرها به دنبال تراکنش‌هایی هستند که بیشترین کارمزد را به آنها بپردازد. با توجه به این موضوع، اگر کارمزدی که برای تراکنش انتخاب می‌کنید مقدارش کافی نباشد، ممکن است این تراکنش برای مدت زمانی طولانی در انتظار تایید ماینرها بماند.
مقاله استخراج بیت کوین چیست؟ را ازدست ندهید.
فرایند کارمزد بیت کوین
در حقیقت کارمزد حاصل از تراکنش، هزینه‌ای است که مالک بیت کوین که قصد دارد دارایی خود را به یک آدرس بیت کوین دیگر منتقل کند، باید به ماینر بپردازد تا تراکنشش تایید شود. کیف پول‌های دیجیتالی بیت کوین، کارمزد هر تراکنش را کاملا خود کار و بر پایه ترافیک شبکه تعیین می‌کنند. اما توجه داشته باشید که تمام مقادیر کارمزدها به صورت اتوماتیک انتخاب نمی‌شوند. بسیاری از کیف‌پول‌های دیجیتالی بیت کوین این امکان را به شما و سایر کاربران می‌دهند تا کارمزد تراکنش‌های خود را دستی تنظیم کنید. در این صورت ماینرها مطابق با اولویت عمل می‌کنند و ممکن است مدت زمان زیادی منتظر رخداد این ماجرا باشید.
آموزش جامع افتتاح حساب و کیف پول بیت کوین را از دست ندهید.
اما شاید برایتان سوال شده باشد که این فرایند انتقال به چه صورتی انجام می‌شود و بیت کوین‌ها چگونه منتقل می‌شوند. در ادامه‌ی این بند مراحل فرایند کارمزد بیت کوین را مفصلا برایتان شرح خواهیم داد.
اعلام تراکنش به شبکه و اعتبارسنجی آن
قبل از هر چیزی لازم است تا تراکنش مورد نظرتان را در کیف پول دیجیتالی خود امضا کنید. بعد از آن نرم افزار کیف پولتان تراکنش را به شبکه بیت کوین ارسال می‌کند. در این مرحله تمام کامپیوتر‌هایی که نسخه‌ای از بلاک چین بیت کوین روی آنها نصب شده است می‌توانند اعتبار این تراکنش را مورد بررسی قرار بدهند. در اصطلاحات دنیای ارزهای دیجیتالی به خصوص بیت کوین به کامپیوتر‌هایی که قادر به بررسی هستند نود یا node گفته می‌شود. فرایند بررسی تراکنش‌ها را نیز اعتبار سنجی می‌نامند. در این مرحله نودها تاریخچه تراکنش‌های بیت کوین را مورد بررسی قرار می‌دهند تا اطمینان حاصل کنند که شما قصد فروش بیت کوین را دارید. از طرفی نودها باید بررسی کنند که آیا مالک حقیقی بیت کوین خود شما هستید و این بیت کوین‌ها قبلا خرج شده‌اند یا خیر؟
ارسال تراکنش به استخر حافظه (مِمپول)
پس از اینکه اعتبار فرایند تراکنش تایید شد، این تراکنش به استخر حافظه یا همان Mempool منتقل می‌شود. این استخر به نوعی اتاق انتظار به شمار می‌رود که تراکنش‌ها برای انتخاب شدن توسط ماینرها در آن قرار می‌گیرند. در این مرحله تراکنش تایید نشده یا بدون تایید ارزیابی می‌شود و نمی‌توان مبلغ را انتقال داد. توجه داشته باشید تا هنگامی که تراکنش از طرف ماینرها مهر تایید نگیرند، نمی‌توان آنها را در بلاک‌ها بسته بندی کرد.
ثبت در بلاک و تأیید تراکنش
هر وقت که یک ماینر تراکنشی را انتخاب کند و به آن مهر تایید بزند، تراکنش می‌تواند وارد بلاک استخراج شده و جای‌گذاری شود. در این مرحله تراکنش بیت کوین دیگر مورد تایید قرار گرفته است. خوب است بدانید که هر بلاک توانایی این را دارد که تعداد محدودی تراکنش را در فضای خود ذخیره سازی کند. در حال حاضر هر بلاک می‌تواند چیزی در حدود دو هزار و پانصد تراکنش را در فضای خود جای دهد. در مواقعی که ترافیک شبکه بیت کوین به قدری بالا است که تراکنش‌های بسیاری منتظر تایید هستند؛ اولویت ماینرها با تراکنش‌هایی خواهد بود که کارمزد بیت کوین بیشتری پرداخت کنند. اگر مبلغ را به صورت دستی و کم تنظیم کرده باشید، ممکن است تراکنش شما مدت زیادی برای تایید ماینرها منتظر بماند.
ارزش کارمزد بیت کوین نشان دهنده‌ی چیست؟
همان طور که در بند‌های بالا برایتان شرح دادیم، مبلغ کارمزدی که توسط شما تعیین می‌شود می‌تواند فوریت تراکنش را تایید یا تکذیب کند. در واقع اگر لازم باشد که تراکنش شما خیلی سریع انجام شود و یا در اولویت قرار گیرد، باید مبلغ بیشتری را به ماینر به عنوان کارمزد پرداخت کنید. اگر زمان انتقال برایتان بی‌اهیمت است می‌توانید مبلغ کمتری را به عنوان کارمزد مشخص کنید. توجه داشته باشید که پرداخت کارمزد بر عهده فرد فرستنده است.
در ادامه‌ی مقاله قصد داریم تا شما را با روش تشخیص کارمزد متعارف آشنا سازیم.
نحوه تعیین کارمزدها در تراکنش بیت کوین
قبل از اینکه به نحوه تعیین کارمزد بپردازیم لازم است تا چند مفهوم ساده و حیاتی در رابطه با این موضوع را برایتان توضیح دهیم. در ادامه‌ی این بند به شرح این موارد خواهیم پرداخت.
یو تی ایکس او (UTXO)
سیستم بیت کوین مانند بانک‌ها کار نمی‌کند و حتی میتوانیم بگوییم که درست خلاف آنها است. در بانک‌ها برای تشخیص موجودی هر حساب، یک فهرست از موجودی کاربران تهیه می‌گردد. در هنگام تراکنش مبلغ مورد نظر از حساب یک کاربر کم و به حساب کاربر دیگری افزوده خواهد شد. در بیت کوین چنین ساز و کاری تعریف نشده است. در بیت کوین به جای آن‌که موجودی هر کاربر به شکل مستقیم ذخیره گردد از مدل یو تی ایکس او یا همان UTXO استفاده می‌شود.
در مدل‌های یو تی ایکس او، شبکه بر اساس تراکنش‌هایی که در کیف پول دیجیتالی شما انجام شده است، تشخیص می‌دهد که آیا دارایی کافی برای انجام یک تراکنش (تراکنش مورد نظر) را دارید یا ندارید. برای درک این موضوع قصد داریم تا این مطلب را با یک مثال برایتان شرح دهیم.
فرض بگیرید که در کیف پول فیزیکی خود مبلغ هفتاد و پنج هزار تومان پول نقد دارید، با توجه به این که واحد یا اسکناس دقیقا هفتاد و پنج هزار تومانی در واحد پول کشور ما وجود ندارد؛ میتوانیم نتیجه بگیریم که کیف پول شما دارای چند اسکناس از انواع گوناگون است که جمعا هفتاد و پنج هزار تومان خواهند شد. هر یک از این اسکناس‌ها می‌توانند برای خرید یک کالا و یا موراد دیگر از کیف پول شما خارج شوند.
مفهوم فرایند یو تی ایکس او
با توجه به مثالی که زدیم؛ ذهن شما آماده است تا فرایند یو تی ایکس او را در کارمزد بیت کوین درک کند.
تصور کنید شخصی بخواهد 1.2 واحد بیت کوین را به حساب شما انتقال دهد. در این صورت فرد انتقال دهنده باید به اندازه ارزش مبلغ مورد نظر UTXO داشته باشد. حال تصور کنید این شخص در کیف پول خود دو خروجی خرج نشده به ارزش‌های یک و نیم بیت کوین دارد. پس در حساب این فرد 1.5 واحد بیت کوین وجود دارد. با ارسال درخواست تراکنش، سیستم تمام UTXO را دریافت می‌کند. ابتدا 1.2 را به حساب گیرنده منتقل می‌کند و سپس 0.3 را به حساب فرستنده باز می‌گرداند.
به بیان ساده‌تر میتوانیم بگویم وقتی قصد ارسال ارزش یا مبلغی از بیت کوین را دارید، شبکه تراکنش که شامل ماینرها و نودها می‌شوند، تراکنش‌های قبلی شما را مورد بررسی قرار می‌دهند تا اثبات کنند که شما به اندازه مبلغی که می‌خواهید انتقال دهید، ارزش بیت کوینی یا دارایی دارید. در این صورت تراکنش شما معتبر شناخته خواهد شد.
ورودی تراکنش
در بازار ارزهای دیجیتالی به خصوص بیت کوین، برای هر تراکنش و پرداخت کارمزد بیت کوین، از یک یا چند یو تی ایکس او به عنوان ورودی تراکنش استفاده می‌شود. توجه داشته باشید که این مفهوم به معنای خروجی‌ای است که در تراکنش‌های قبلی خرج نشده است. فرستنده با در نظر گرفتن مبلغ تراکنش ورودی متناسب با کارمزد را در میان یو تی ایکس اوهای موجود در کیف پول خود انتخاب می‌کند.
خروجی تراکنش
خروجی هر تراکنش، مقصد ورودی را مشخص می‌کند. هر یک از خروجی‌ها مشخص می‌کنند که چه مقدار بیت کوین و با چه ارزشی باید به چه حسابی انتقال پیدا کند. خروجی تراکنش در نهایت یو تی ایکس اوهای مستقلی را می‌سازد که می‌توان هریک از آنها را به صورت جداگانه خرج کرد. (درست مانند اسکناس‌های فیزیکی.)
تعیین کارمزد بیت کوین
تمام مطالبی که تا به این‌جا درباره آنها صحبت کردیم، مکانیسمی هستند که در پشت صحنه نقل و انتقالات بیت کوین اتفاق می‌افتد. اما توجه داشته باشید که برای انتقال و ارسال یک تراکنش از کیف پول دیجیتالی نیاز به این همه فرایند نیست. تنها کاری که ما به عنوان فرستنده باید انجام بدهیم این است که آدرس گیرنده و مبلغ را در کیف پول وارد کنیم. کیف پول‌های دیجیتالی نسل جدید، به صورت تماما اتوماتیک ورودی‌های مناسب را برای انجام تراکنش انتخاب می‌کنند و از طرفی با در نظر گرفتن ترافیک، یک مبلغ برای کارمزد بیت کوین به شما پیشنهاد می‌دهند. دقت کنید که این موضوع به این معنا نیست که با کارمزد پایین‌تر نمی‌توانید وجه مورد نظر خود را تغییر دهید. در بند بعدی توضیح خواهیم داد که چطور می‌توان مبلغ کارمزد را مدیریت کرد و کاهش داد.
مدیریت کارمزد بیت کوین
کارمزد در تراکنش‌های بیت کوین، یک فرق اساسی و حائز اهمیت با کارمزد در تراکنش‌های پول فیات دارد. هنگامی که می‌خواهید پول فیات را انتقال دهید، هر چقدر مبلغ تراکنش بالاتر باشد، کارمزد آن نیز بالاتر خواهد رفت. اما در شبکه‌ی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، مبلغ تراکنش ربطی به حجم دارایی جابه‌جا شده ندارد. تنها عامل تاثیر گذار بر مبلغ کارمزد در تراکنش‌های بیت کوین، سایز تراکنش است. هر چقد سایز تراکنش یا همان مجموع تعداد ورودی‌ها و خروجی‌ها بیشتر باشد، اعتبارسنجی آن سخت‌تر و پیچیده‌تر خواهد شد.
با توجه به این موراد، ماینرها تراکنش‌هایی که ممپول منتظر هستند را بر اساس نرخ کارمزد یا همان Fee Rate اولویت بندی می‌کنند. نرخ کارمزد بیت کوین در تراکنش‌ها با واحد ساتوشی بر بایت یا sat/byte تعریف می‌شود. این واحد نشان می‌دهد که شما حاضر هستید چند ساتوشی را به عنوان کارمزد به ازای هر بایت از تراکنش خود بپردازید.
انتخاب کارمزد مناسب برای تراکنش
برای اینکه بتوانید بهترین نرخ کارمزد را تعیین کنید، می‌توانید به سایت bitcoinfees.earn.com مراجعه نمایید. در این سایت تراکنش‌هایی که در استخر حافظه منتظر هستند و همین طور نرخ کارمزد تخمینی آنها و حتی زمان تخمینی آنها مشخص شده است. این وب سایت به صورت لحظه‌ای آپدیت می‌شود پس لازم نیست نگران قدیمی شدن اطلاعات باشد.
با استفاده از این سایت و در نظر گرفتن اهمیت و اولویت تراکنشتان می‌توانید نرخ کارمزد مناسب در آن لحظه را تعیین کنید. توجه داشته باشید که این نرخ کارمزد بیت کوین می‌تواند بسته به میزان ترافیک موجود در شبکه متغیر باشد. در زمان‌هایی که ترافیک پایین است و اصطلاحا زمان خلوت است با پرداخت یک ساتوشی به ازای هر بایت می‌توانید تراکنش خود را توسط ماینرها به تایید برسانید.
کلام آخر
در مطلب فوق به ارائه نکات مهمی در باره کارمزد بیت کوین از جمله تعریف مفهوم و فرایند کارمزد در بازار ارز دیجیتال و همین طور نحوه تعیین مبلغ کارمزد و واحد آن پرداختیم. فراموش نکنید که اگر نیاز به فوریت در انتقال بیت کوین را ندارید، بهتر است زمان‌های خلوت را برای انتقال انتخاب کنید. در این زمان‌ها شما می‌توانید با پرداخت حداقل مبلغ، با بیشترین سرعت بیت کوین خود را به حساب دیگری منتقل نمایید.
