آموزشی, تحلیل تکنیکال
نمودار شمعی یا نمودار کندل استیک چیست و معرفی انواع آن
12 دقیقه زمان مطالعه
نمودار شمعی یا کندل استیک چیست
نمودار شمعی یا کندل استیک چیست

نمودار شمعی یا کندل استیک (Candlestick) نوعی نمودار قیمت است که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می گیرد و قیمت های بالا ، پایین ، باز و بسته شدن یک سهم را برای یک دوره خاص نشان می دهد. این نمودار توسط تریدر ها و بازرگانان ژاپنی برنج برای پیگیری قیمت های بازار و حرکت روزانه صدها سال قبل از  اینکه در ایالات متحده محبوبیت پیدا کند استفاده می شد. بخش اعظمی از نمودار شمعی را ” بدنه اصلی” می نامند و به سرمایه گذاران می گوید که آیا قیمت بسته شده از قیمت باز شده بالاتر بوده یا پایین تر (اگر قیمت سهام پایین تر از قیمت اولیه بسته شود رنگ آن سیاه یا قرمز و اگر قیمت بالاتر بسته شود ،رنگ آن سفید یا سبز است.

در ادامه این مقاله به توضیح مفهوم نمودار های شمعی می پردازیم و اجزای نمودار شمعی را جداگانه بررسی می کنیم.

فهرست عناوین مقاله

نمودار شمعی چیست؟

سایه های نمودار شمعی قیمت بالا و پایین روز و نحوه مقایسه آن ها با قیمت باز و بسته شده را نشان می دهند. شکل نمودار شمعی بر اساس رابطه بین قیمت های بالا ، پایین ، باز شده و بسته شده روز متفاوت است.

نمودار شمعی نشان دهنده تأثیر احساس سرمایه گذاران بر قیمت های سهام است و توسط تحلیلگران تکنیکال برای تعیین زمان ورود و خروج معاملات استفاده می شود. نمودار شمعی بر اساس روشی بنا شده که در ژاپن در دهه 1700 برای ردیابی قیمت برنج استفاده می شد. نمودار شمعی یک روش مناسب برای معامله هر دارایی مالی مثل سهام ، ارز و معاملات آتی محسوب می شود.

نمودار های شمعی بلند به رنگ سفید یا سبز نشان می دهند که فشار خرید شدیدی وجود دارد و می گوید که قیمت صعودی است. با این حال ، باید ساختار بازار  را به طور جداگانه بررسی کرد. به عنوان مثال ، اگر کندل سفید بلند در سطح حمایتی بزرگ از قیمت تشکیل شود ، اهمیت بیشتری خواهد یافت.

نمودار های شمعی بلند به رنگ سیاه یا قرمز نشان می دهند که فشار فروش قابل توجهی در سهم وجود دارد و می گوید که قیمت نزولی است. یک الگوی شمعی برگشتی صعودی ، که به آن چکش می گویند ، هنگامی شکل می گیرد که قیمت پس از باز شدن به طور قابل توجهی پایین می آید و سپس برای نزدیک شدن به سطح قیمتی بالا تجمع می کند. نمودار شمعی نزولی به عنوان یک مرد حلق آویز شده شناخته می شود. این نمودار ظاهری شبیه به آبنبات چوبی مربعی دارند و اغلب توسط معامله گرانی که قصد انتخاب قیمت بالا یا پایین در بازار را دارند استفاده می شود.

نکته : معامله گران می توانند از سیگنال های نمودار شمعی برای تجزیه و تحلیل هر دوره معاملات از جمله سیکل روزانه یا ساعتی استفاده کنند. (یا حتی برای چرخه های دقیقه ای معاملات روز)

الگو های معاملاتی دو روزه نمودار شمعی

بسیاری از استراتژی های معاملاتی کوتاه مدت بر اساس الگو های نمودار شمعی تعیین می شوند. الگوی کندل پوشاننده یک روند بازگشتی بالقوه را نشان می دهد. اولین کندل استیک بدنه کوچکی دارد که کاملاً توسط نمودار شمعی دوم پوشانده شده است. وقتی این کندل در انتهای روند نزولی ظاهر شود به عنوان الگوی پوشاننده صعودی شناخته می شود و اگر در پایان روند صعودی ظاهر شود یک الگوی پوشاننده نزولی است. الگوی هارامی یک الگوی بازگشتی است که در آن دومین کندل استیک کاملاً در داخل نمودار شمعی اول قرار دارد و رنگ آن متفاوت است. صلیب هارامی یک کندل استیک دوم دارد که دوجی است و زمانی که قیمت باز و بسته برابر باشند تشکیل می شوند.

[vc_single_image image=”18142″ img_size=”full” alignment=”center”]

الگو های معاملاتی سه روزه نمودار شمعی

ستاره عصرگاهی evening star یک الگوی بازگشتی نزولی است که در اولین کندل استیک ادامه دهنده روند صعودی است. در کندل استیک دوم  Gap Up به وجود آمده و بدنه باریکی دارد.( اگر قیمت بالاتر از قیمت بسته شدن کندل قبلی باشد ، Gap Up نامیده می شود.)

کندل استیک سوم در زیر نقطه میانی نمودار شمعی اول بسته می شود. ستاره صبحگاهی یک الگوی بازگشتی صعودی است که در اولین کندلی که بدنه طولانی و سیاه و قرمز  دارد، به دنبال کندل کوتاه که در قیمت پایین شکاف داشته تشکیل شده و با یک نمودار شمعی سفید یا سبز با بدنه طولانی که بالای نقطه میانی اولین نمودار شمعی بسته می شود.

برای مطالعه بیشتر مقاله بررسی جامع الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را پیشنهاد میکنیم.

درک مفاهیم بنیادی نمودار های شمعی

نمودار های شمعی  بیش از 100 سال قبل از آنکه غرب نمودار های میله ای و نقطه ای را تشکیل دهد ، از ژاپن نشات گرفته است. در دهه 1700 ، یک ژاپنی به نام Homma  کشف کرد که گرچه بین قیمت و عرضه و تقاضای برنج رابطه وجود دارد ، اما بازار ها به شدت تحت تأثیر احساسات معامله گران بودند.

کندل استیک ها این احساسات را با نمایش بصری اندازه حرکت قیمت با رنگ های مختلف نشان می دهند. معامله گران از نمودار شمعی برای تصمیم گیری در معاملات براساس الگو های منظمی که به پیش بینی روند قیمت در کوتاه مدت کمک می کنند ، استفاده می کنند.

اجزای نمودار شمعی

درست مثل یک نمودار میله ای ، یک نمودار شمعی روزانه بالاترین و پایین ترین قیمت و همچنین قیمت باز  و بسته شده یک سهم در بازار را نشان می دهد. نمودار شمعی قسمت وسیعی دارد که به آن “بدنه” می گویند.

این بدنه نشان دهنده محدوده قیمت بین باز و بسته شدن معاملات آن روز است. هنگامی که بدنه پُر یا سیاه می شود ، به این معنیست که قیمت پایانی کمتر از قیمت آغازین سهم بوده و اگر بدنه خالی باشد ، یعنی اینکه  قیمت پایانی بیشتر از قیمت آغازین بوده است.

مطالعه مقاله معرفی کامل سایه کندل به همراه کاربرد آن را از دست ندهید.

[vc_single_image image=”18143″ img_size=”full” alignment=”center”]

معامله گران می توانند این رنگ ها را در سیستم معاملاتی خود تغییر دهند . به عنوان مثال ، یک کندل رو به پایین اغلب به جای سیاه به رنگ قرمز در می آید و کندل های رو به بالا اغلب به جای سفید به رنگ سبز سایه می زنند.

مقایسه نمودار های شمعی و میله ای

درست در بالا و پایین بدنه ” سایه ها ” یا “فتیله ها” قرار دارند. سایه ها قیمت های بالا و پایین معاملات آن روز را نشان می دهد. اگر سایه بالایی روی کندل پایین کوتاه باشد ، نشانگر این است که قیمت آغازین نزدیک به بالاترین قیمت سهم در آن روز بوده است.

سایه بالایی کوتاه در یک روز صعودی حکم می کند که قیمت پایانی نزدیک به بالاترین قیمت سهم باشد. رابطه بین قیمت های آغازین و پایانی و بیشترین و کمترین قیمت، نمای نمودار شمعی روزانه را تعیین می کند. بدنه می تواند بلند یا کوتاه و سیاه یا سفید و سایه ها نیز می توانند بلند یا کوتاه باشند.

نمودار های میله ای و نمودار های نمودار شمعی اطلاعات مشابهی را نشان می دهند ، اما به روشی متفاوت. نمودار های شمعی به دلیل کدگذاری رنگی میله های قیمت و بدنه های ضخیم تر ، تفاوت بین قیمت اولیه و پایانی را بهتر نشان می دهند.

نمودار فوق همان صندوق قابل معامله در بورس (ETF) را در مدت زمان مشابه نشان می دهد. نمودار پایینی از میله های رنگی استفاده می کند ، در حالی که در بالا از کندل استیک های رنگی استفاده شده است. بعضی معامله گران نمودار شمعی و برخی دیگر نمودار میله ای را ترجیح می دهند.

معرفی الگو های پایه ای نمودار شمعی

نمودار شمعی با نوسانات بالا و پایین در قیمت ایجاد می شوند. در حالی که این تحرکات قیمت گاهی تصادفی به نظر می رسند ، در بعضی مواقع الگو هایی را شکل می دهند که معامله گران برای تجزیه و تحلیل یا اهداف معاملاتی از آن ها استفاده می کنند. الگو های نمودار شمعی زیادی وجود دارد ولی در اینجا یک نمونه برای شروع کار آورده شده است.

الگو ها به دو نوع صعودی و نزولی تقسیم می شوند . الگو های صعودی می گویند که قیمت احتمالاً افزایش خواهد یافت ، در حالی که الگو های نزولی نشان می دهند که قیمت احتمالاً سقوط خواهد کرد. هیچ الگویی همیشه درست کار نمی کند ، چون الگو های نمودار شمعی نشان دهنده گرایشات روند قیمت است و نه تضمینی برای آن.

الگوی پوشاننده نزولی (Bearish Engulfing Pattern)

این الگو در یک روند صعودی که تعداد فروشندگان از خریداران بیشتر است تشکیل می شود و با یک کندل قرمز بلند ظاهر می شود که یک بدنه کوچک سبز را در بر گرفته است. این الگو نشان می دهد که فروشندگان دوباره کنترل بازار را در دست گرفته و ممکن است روند نزولی قیمت ادامه داشته باشد.

[vc_single_image image=”18147″ img_size=”full” alignment=”center”]

الگوی پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing Pattern)

این الگو در سمت صعودی بازار و زمانی که تعداد خریداران از فروشندگان بیشتر است شکل می گیرد و با یک کندل بلند سبز که بدنه قرمز کوچکی را در بر گرفته ظاهر می شود. وقتی گاو ها کنترل بازار را در دست بگیرند ، قیمت می تواند بالاتر رود.

الگوی ستاره عصرگاهی نزولی ( Bearish Evening Star)

این الگو در آخرین کندل در زیر بدنه کوچک کندل روز قبل ظاهر می شود. بدنه کوچک می تواند قرمز یا سبز باشد. آخرین کندل دو روز قبل در عمق بدنه شمع بسته می شود. این الگو توقف خریداران و سپس کنترل فروشندگان بر بازار را نشان می دهد که  در این حالت می توان انتظار فروش بیشتری را در بازار داشت.

[vc_single_image image=”18148″ img_size=”full” alignment=”center”]

الگوی هارامی خرسی  (Bearish Harami)

الگوی هارامی خرسی زمانی تشکیل می شود که یک کندل کوچک قرمز رنگ به طور کامل در داخل بدنه کندل روز قبل باشد. این الگو  عدم قطعیت خریداران را نشان می دهد. اگر بعد از آن قیمت بالاتر رود ، ممکن است روند صعودی همچنان خوب باشد ، اما کندل رو به پایین این الگو نشان دهنده افت قیمت است.

الگوی هارامی گاوی (Bullish Harami)

این الگو مخالف الگوی هارامی خرسی است. روند نزولی در حال نوسان بوده و یک کندل کوچک سبز رنگ در داخل کندل بزرگ قرمز روز قبل رخ می دهد. این به تحلیلگران می گوید که روند در حال استراحت است و اگر روز بعد روند صعودی باشد ، می توان انتظار صعود بیشتری را داشت.

الگوی صلیب هارامی خرسی (Bearish Harami Cross)

این الگو در یک روند صعودی اتفاق می افتد و اولین کندل، طولانی و سفید یا سبز رنگ است که نشان می‎دهد کندل‎ های صعودی کنترل کامل بازار را بر عهده دارند. همزمان با الگوی صلیب هارامی گاوی، کندل دوجی نشانگر شک و عدم تصمیم گیری در بین معامله‌گران است که ممکن است روند را تغییر دهد.

الگوی صلیب هارامی گاوی (Bullish Harami Cross)

این الگو در یک روند نزولی رخ می دهد و اولین کندل، طولانی و سیاه یا قرمز رنگ است و نشان دهنده این است که شمع‎ های نزولی تحت کنترل هستند. کندل دوجی دارای محدوده‎ای باریک است و در بالای کندل بسته شده روز قبلی، باز می‎شود. مفاهیم این الگو مشابه همان هارامی صعودی است.

الگوهای شمعی در بازار بورس و بازارهای مالی

الگوهای شمعی که در بازار بورس و بازارهای مالی برای بررسی دقیق داده‌های موجود در بازار و روند بازار مورد بررسی قرار می‌گیرند، شکل‌های مختلفی دارند. اگر بخواهید در ابتدا تمامی این کندل‌ها را مشاهده کنید و طرز کار با آنها را یاد بگیرید، ممکن است گیج شوید. در وهلۀ اول کندل‌ها بسیار شبیه به هم به نظر می‌رسند.

اما به مرور زمان و با بررسی وضعیت بازار و استفاده از تکنیک‌هایی که برای مشاهدۀ کندل‌ها وجود دارد، می‌توان انواع آنها را تشخیص داد. قبل از این که اسامی الگوهای شمعی را بیان کنیم، در ادامه برخی از الگوهای شمعی در بازار بورس و بازارهای مالی را برای شما بیان می‌کنیم:

·  دم و سایه کندل بلندتر از بدنه باشد و بالعکس

یکی از راه‌های تشخیص نوع کندل در نمودار بازار مالی یا بورس، از روی دم و سایه کندل‌هاست. اگر مشاهده کردید دم الگوی شمعی در قسمت بالایی الگو قرار گرفته است، نشان دهندۀ قیمت‌های بالاتر در بازار برای خرید است. دمی که در قسمت پایینی کندل قرار بگیرد، نشان دهندۀ وضعیت بازار برای فروش و همچنین قیمت‌های پایین در بازار است.

اگر روی یک کندل مشاهده کردید که سایه یا دم آن بسیار کوتاه است، این موضوع نشان می‌دهد که بین زمان باز شدن برای خرید و فروش یک سهام و زمانی که بسته می‌شود، فاصلۀ چندانی وجود نداشته است. این نزدیکی زمان باز و بسته شدن، باعث کوتاه شدن سایه یا دم کندل می‌شود که در نهایت این گونه الگوهای شمعی را ایجاد می‌کند. البته باید گفت کندل‌ها با سایه بلند و کوتاه خود، به انواع مختلفی تقسیم بندی می‌شوند و نکات بیان شده، صرفاً یک بررسی کلی است.

هرچه سایه کندل بلندتر باشد، یعنی گاوها با قدرت بیشتری، طی ۲۴ ساعت قبل عمل کرده‌ و باعث شده‌اند نمودار قیمت به سمت بالا افزایش پیدا کند. همچنان که شما مسیر بازار مالی را مورد بررسی قرار می‌دهید، باید جهت دم هر کندل را نیز مورد بررسی قرار دهید.

عکس‌های بلند کندل، می‌تواند از این نیز بلندتر شود. این شرایط زمانی اتفاق می‌افتد که قدرت گاوها بسیار زیاد باشد و قیمت خرید را تا بخش بالایی نمودار ببرند. به گونه‌ای که حتی قیمت‌ها، بالاتر از سقف قیمتی باشد. در این هنگام خرس‌ها با فروش بیشتر و کاهش قیمت، یک تفاوت بسیار زیاد بین قیمت باز و بسته شدن ایجاد می‌کنند.

·  الگوی شمعی مارابوزو

مشهورترین و بهترین الگوی شمعی در بازار بورس، مارابوزو است. این کندل می‌تواند یک پیشگویی بسیار عالی برای مشخص کردن وضعیت آیندۀ بازار باشد. فرض کنید بازار در وضعیت صعودی قرار دارد، اما شما در اواسط راه هستید و برای شما خیلی پیچیده و سخت است که بتوانید حرکت بعدی در بازار را پیش بینی کنید. ممکن است کمی جلوتر، بازار دچار شکست قیمتی شده و وضعیت نزولی به خود بگیرد یا همچنان با قدرت بیشتر گاوها وضعیت صعودی افزایش پیدا کند.

برای اینکه بتوانید از این سردرگمی خارج شوید، کافی است به دنبال الگوی شمع‌های مارابوزو باشید. ظاهر این الگوی شمعی، بسیار ساده است و تشخیص آن را برای شما راحت‌تر می‌کند.

[vc_single_image image=”20168″ img_size=”full” alignment=”center”]

·  نمودار شمعی دوجی

اکثر تحلیلگران و معامله‌گران بازار مالی یا بازار بورس، با نمودار شمعی دوجی آشنایی دارند. این الگوها انواع مختلفی دارند که اسامی آن را در انتهای این بخش به طور کامل بیان می‌کنیم. قبل از هر اقدامی، ابتدا باید بدانید که الگوی دوجی یا نمودار شمعی دوجی چه زمانی تشکیل می‌شود.

همانطور که در این مقاله گفته شد، گاهی اوقات قیمت‌های باز و بسته شدن برای یک سهام در فواصل کمی نسبت به یکدیگر قرار دارند. به همین دلیل خطوط آنها نیز روی نمودار دستخوش تغییر می‌شود. گاهی اوقات مشاهده می‌کنیم این خطوط کاملاً روی یکدیگر قرار گرفته‌اند. در چنین زمانی می‌توان الگوی دوجی را مشاهده کرد.

الگوهای دوجی به شکل یک علامت مثبت هستند. اما این علامت مثبت مانند علامت رایجی که ما از آن استفاده می‌کنیم نیست. چرا که گاهی اوقات ممکن است طول سایه در الگوها بلند یا کوتاه شود و شکل‌های مختلفی را در این کندل‌ها ایجاد کند. همین موضوع باعث می‌شود که کندل‌های شمعی به انواع مختلفی تقسیم شوند. هر کدام از انواع آنها اسامی متفاوتی دارند که تشخیص آن را برای تحلیلگران راحت‌تر می‌کند.

[vc_single_image image=”20166″ img_size=”full” alignment=”center”]

·  الگوی اسپنینینگ تاپ

یکی از مشخصه‌های این الگو این است که در قسمت بالایی و پایینی آن، دم بلند یا کوتاه قرار دارد. دمی که در دو طرف اسپینینگ تاپ قرار گرفته است، می‌تواند اندازۀ متوسطی داشته باشد یا طول آن بلند باشد. در هر صورت طول بدنه بسیار کوچکتر از طول دم خواهد بود. این که سایه یا دم در دو طرف بدنه قرار دارد، نشان می‌دهد که بازار صرفاً در مسیر صعودی یا صرفاً در مسیر نزولی نبوده است.

یعنی طی یک شبانه روز بازار هر دو مسیر را طی کرده و در هر دو وضعیت قرار گرفته است. برای مدتی بازار با وضعیت افزایش خرید روبرو شده یا ممکن است با وضعیت کاهش خرید روبرو شده باشد. اما این موضوع چه چیزی را به تحلیلگران نشان می‌دهد؟ در واقع تحلیلگر با استفاده از این الگوی نمودار شمعی می‌تواند متوجه شود که بازار در آن لحظه در وضعیت راکد قرار دارد. یعنی وضعیت صعودی و نزولی هر دو در بازار شکل گرفته و ممکن است حتی با یکدیگر برابر باشد.

[vc_single_image image=”20169″ img_size=”full” alignment=”center”]

اسامی الگوهای شمعی

الگوهای شمعی انواع مختلفی دارند که هر کدام از آنها بر اساس یک موضوع خاص نام گذاری شده‌اند. گاهی اوقات نام الگوهای شمعی بر اساس شکل و ظاهر آنها در چارت، طراحی شده است. گاهی اوقات نیز ممکن است بر اساس عملکرد الگوهای نمودار شمعی این نامگذاری انجام شده باشد.

به عنوان یک تحلیلگر مبتدی نمی‌توان در یک بازۀ زمانی کوتاه مدت، همۀ این الگوهای نمودار شمعی را آموزش دید و نحوۀ معامله با آنها را یاد گرفت. معامله با الگوهای نمودار شمعی و تشخیص آنها به تمرین و استفاده از تکنیک‌ها در بازار مالی بستگی دارد. در ادامه برخی از اسامی مهمترین الگوهای شمعی را برای شما بیان می‌کنیم: الگوی

  • کندل استیک پوشاننده صعودی (Bullish Engulfing)
  • استیک پوشاننده نزولی (Bearish Engulfing)
  • کندل استیک چکش (Hammer)
  • کندل استیک چکش معکوس (Inverse Hammer)
  • کندل استیک دوجی (Doji)
  • کندل استیک مرد به دار آویخته (Hanging Man)
  • ستاره دنبالهدار (Shooting Star)
  • فرفره یا اسپینینگ تاپ (Spinning Top)
  • ستاره صبحگاهی (Morning Star)
  • ستاره شامگاهی (Evening Star)
  • هارامی (Harami)
  • خط نافذ / سوزنی (Piercing Line)
  • ابر سیاه (Dark Cloud Cover)
  • سه سرباز سفید (Three White Soldiers)
  • سه کلاغ سیاه (Three Black Crows)
  • تاسوکی صعودی (Upside Tasuki Gap)
  • تاسوکی نزولی (Downside Tasuki Gap)

چکیده مفاهیم کلیدی نمودار های شمعی

  • نمودار های شمعی بالاترین و پایین ترین قیمت و قیمت آغازین و پایانی یک اوراق بهادار برای یک دوره خاص را نشان می دهند.
  • نمودار شمعی از تاجران و بازرگانان برنج ژاپنی برای پیگیری قیمت ها و نوسانات روزانه صدها سال قبل از محبوبیت در ایالات متحده نشأت گرفته است.
  • معامله گرانی که به دنبال الگو های نمودار هستند می توانند از نمودار شمعی استفاده کنند.
  • نمودار های شمعی توسط معامله گران برای تعیین حرکت احتمالی قیمت براساس الگو های گذشته استفاده می شود.
  • نمودار شمعی برای معامله مفید است؛ چون در تمام مدت زمانی که معامله گر مشخص می کند ، چهار نقطه قیمت (آغازین ، پایانی ، بیشترین و کمترین قیمت) را نشان می دهد.
  • بسیاری از الگوریتم ها بر اساس همان اطلاعات قیمت در نمودار های شمعی نشان داده شده اند.
  • معاملات اغلب متاثر از احساسات وهیجانات است که می تواند در نمودار های شمعی ظاهر شود.

پیشنهاد میکنیم مقاله معرفی 5 مورد از بهترین نرم افزار های تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال را مطالعه کنید.

سخن نهایی

همانطور که معامله گران برنج ژاپنی قرن ها پیش کشف کردند ، احساسات سرمایه گذاران پیرامون معامله یک دارایی تأثیر عمده ای در تحرکات قیمتی آن دارایی دارد. نمودار شمعی به معامله گران کمک می کند تا احساسات مربوط به سهام یا دارایی های دیگر را درک کرده و به آن ها کمک می کند تا پیش بینی های بهتری درباره نقاط فروش آن سهام داشته باشند.

مطلب پیشین
همبستگی جفت ارزها چیست و چگونه باید از آن استفاده کرد؟
مطلب بعدی
نکات طلایی مدیریت ریسک و سرمایه گذاری