تحلیل تکنیکال (Technical Analysis ) یک اصول معاملاتی است که برای ارزیابی سرمایه گذاری ها و شناسایی فرصت های معاملاتی از طریق تجزیه و تحلیل روند آماری حاصل از فعالیت های معامله گری، مانند تحرکات قیمتی و حجم معاملات به کار می رود. تحلیل فنی با این فرض انجام می شود که فعالیت های معاملاتی در گذشته و تغییرات قیمتی یک اوراق بهادار می تواند شاخص ارزشمندی برای تحرکات قیمتی آن در آینده باشد.

در تحلیل تکنیکال، روند های صعودی و نزولی اغلب با یک الگوی قیمتی مشخص می شوند. طبق یک تعریف ثابت، الگوی قیمتی مجموعه ای از تحرکات قیمت است که با استفاده از یک سری خط روند و یا منحنی ها مشخص می شود.

هنگامی که یک الگوی قیمتی تغییری را در خط روند نشان دهد، آن را به عنوان  یک  الگوی برگشتی  یا (reversal pattern) می شناسیم.  زمانی یک الگوی ادامه دهنده (Continuation Pattern) به وجود  می آید که هنگام تشکیل شدن این الگو، روند پس از یک استراحت کوتاه به حرکت در جهت قبلی خود ادامه دهد. ولی لزوماً تمامی الگو های ادامه‌دهنده به ادامهٔ روند منجر نمی ‌شوند.

در این مقاله قصد داریم تا با تعریف الگوی کف دوقلو در تحلیل تکنیکال و مقایسه آن با الگوی سقف دوقلو، روش تشخیص آن را با ذکر مثال به شما آموزش دهیم. پس تا انتهای مطلب همراه ما باشید.

فهرست عناوین مقاله:

• تعریف الگوی کف دوقلو در تحلیل تکنیکال
• الگوی کف دوقلو نشان دهنده چست؟
• نمونه ای از الگوی کف دوقلو
• تفاوت بین یک الگوی کف دوقلو و یک الگوی سقف دوقلو
• محدودیت های الگوی کف دوقلو
• نکته های کلیدی الگوی کف دوقلو در تحلیل تکنیکال
• الگوی کف دوقلو : الگوی بازگشتی و ارتباط آن با الگوی کف و سقف دوقلو
• الگوی سقف دوقلو چیست؟
• الگوی کف دوقلو : تحلیل
• الگوی کف دوقلو : اعتبار و نقض آن
• درصد خطای الگوی کف دوقلو
• الگوی کف دوقلو : استراتژی و دریافت سیگنال خرید و فروش
• الگوی کف دوقلو : تعریف حد ضرر یا سود مناسب در این الگو

در ادامه ویدیو آقای دکتر حامد آقاجانی (موسس آکادمی ترید سیر تا پیاز تکنیکال) به معرفی اجمالی الگوی کف دوقلو بعنوان یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی میپردازند.

تعریف الگوی کف دوقلو در تحلیل تکنیکال

الگوی کف دوقلو (double bottom) یک الگوی نموداری در تحلیل تکنیکال است که تغییر در روند و حرکت بازگشتی قیمت را توصیف می کند. این الگو قابلیت این را دارد که افت یک سهام یا شاخص، یک جهش، یک بازگشت به همان سطح بالا یا مشابه افت اولیه و در نهایت یک بازگشت قیمتی دیگر را توصیف کند. الگوی کف دوقلو مانند حرف “W” است. دو سطح پایینی این الگو نشان دهنده محدوده حمایتی کف دوقلو هستند.

الگوی کف دوقلو نشان دهنده چیست؟

اکثر تحلیلگران تکنیکال معتقدند که اولین روند نزولی در الگوی کف دوقلو باید 10 تا 20 درصد نسبت به قیمت قبلی خود افت داشته باشد. در حالیکه دومین روند نزولی باید بین 3 تا 4 درصد از پایین ترین سطح روند قبلی تشکیل شود و حجم معاملات بعدی طبعا باید افزایش پیدا کند.

درست مثل بسیاری از الگو های نموداری، الگوی کف دوقلو برای تجزیه و تحلیل میان مدت تا بلند مدت از یک بازار مناسب است. در واقع، هرچه فواصل زمانی بین دو کف به وجود آمده در این الگو بیشتر باشد، احتمال درست بودن الگوی نموداری نیز بیشتر است.

برای این که صحیح بودن الگوی کف دوقلو تایید شود، حداقل یک مدت زمان سه ماهه برای تشکیل کف مناسب این الگو در نظر گرفته می شود. بنابراین بهتر است هنگام تحلیل بازار ها برای این الگوی خاص، از نمودار های قیمتی با داده های روزانه یا هفتگی استفاده کنید. اگرچه ممکن است این الگو در نمودار های روزانه قیمتی وجود داشته باشد، اما تشخیص اعتبار الگوی کف دوقلو در هنگام استفاده از نمودار های قیمتی با داده های روزانه کمی دشوار است. زیرا قیمت در طول روز دچار نوسانات بسیاری شده است.

الگوی کف دوقلو همیشه از یک روند نزولی بزرگ یا کوچک در قیمت سهام و شاخص ها پیروی می کند؛ و نشان دهنده برگشت قیمت و آغاز یک روند صعودی پر قدرت است. سپس، این الگو باید توسط داده های بنیادی بازار برای سهم مورد نظر و همچنین بخشی از صنعتی که این سهام به آن تعلق دارد و به طور کلی تاثیر آن در بازار تأیید شود.

اطلاعات بنیادی باید ویژگی های یک تغییر شرایط در آینده بازار را به ما نشان دهد. همچنین ، باید در هنگام شکل گیری این الگو، حجم قیمت کاملا کنترل شود. افزایش حجم به طور معمول طی دو روند حرکت قیمتی رو به بالا در الگو رخ می دهد. این افزایش حجم نشان دهنده فشار قیمت صعودی است و به عنوان مهر تأییدی بر صحیح بودن الگوی کف دوقلو عمل می کند. آن هم به این دلیل که تمایل بازار برای افزایش قیمت سهام را نشان می دهند.

هنگامی که قیمت در حال بسته شدن در مرحله بازگشت قیمتی دوم قرار بگیرد و به بالاترین سطح اولین بازگشت قیمتی نزدیک شود، در حقیقت این اتفاق یک افزایش محسوس حجم همراه با داده های بنیادی است که نشان می دهد شرایط بازار برای یک روند جدید مناسب خواهد بود. در چنین شرایطی معامله گران باید حد ضرر یا stop loss خود را در ناحیه حمایتی الگوی کف دوقلو تعیین کنند . همچنین هدف سود(profit target)  این الگو مساوی با دو برابر فاصلهٔ قیمتی بین قیمت ورودی و محل قرارگیری حد ضرر است.

نمونه ای از الگوی کف دوقلو

بیایید به یک نمونه تاریخی از الگوی کف دوقلو در نمودار قیمتی ودافون گروپ (Vodafone Group Inc) در نوامبر 2018 نگاهی بیندازیم. سهام ودافون( VOD )  پس از گزارش های خوب مالی فراتر از حد انتظار شرکت، بیش از 9 درصد افزایش یافت. از همه مهم تر، مدیرعامل جدید با وجود تلاش برای مهار بدهی 22 میلیارد دلاری این شرکت نشان داد که  سود سهام   Vodafoneبا امنیت بالا توزیع می شود.

از دید تحلیل تکنیکال، سهام وودافون یک الگوی کف دوقلو کوتاه مدت تشکیل داده بود که هدف صعودی تا قیمت 21.50 دلار داشت. شاخص های دیگر تکنیکالی هم این الگو را تأیید کردند. شاخص قدرت نسبی  (RSI) با قیمتی معادل 55.00 دلار در همان محدوده باقی ماند، اما  میانگین های متحرک همگرایی / واگرایی در  اندیکاتور(MACD) در کراس اوور bullish  باقی ماند که قدمت آن به اوایل ماه مربوط می شد.

تفاوت بین یک الگوی کف دوقلو و یک الگوی سقف دوقلو

قبل از بررسی تفاوت این دو الگو باید بدانیم که یک الگوی سقف دوقلو یا (double top)، زمانی به وجود می آید که قیمت سعی کند دو بار از محدوده مقاومتی الگوی سقف دوقلو رد شود. اگر قیمت موفق به گذر از این محدوده نشود، فشار فروش در بازار بیشتر شده و تعداد فروشندگان نسبت به خریداران افزایش می یابد.

الگو های کف دوقلو مخالف الگو های سقف دوقلو عمل می کنند. یک الگوی سقف دوقلو از دو الگوی قله گرد تشکیل می شود که اولین سقف قیمتی  یک الگوی U وارونه را می سازد. بالاترین سطح قله گرد می تواند شاخصی برای شروع یک روند نزولی باشد؛ زیرا اغلب پس از یک افزایش صعودی در قیمت اتفاق می افتد. در الگوی سقف دوقلو، قسمت بالای سقف دوم معمولاً کمی زیر اولین سقف گرد قرار دارد که نشان دهنده محدوده مقاومت و ناتوانی سهم برای رسیدن به قیمت های بالاتر است.

یک قله گرد یک قله U معکوس شکل است که به آن “نعلبکی معکوس” هم می گویند. این قله بسیار گرد با کف صاف است.

الگوی سقف دوقلو به ندرت اتفاق می افتد و شکل گیری آن اغلب نشان دهنده این است که سرمایه گذاران به دنبال کسب آخرین سودشان از یک روند صعودی هستند. این الگو معمولاً منجر به ایجاد یک روند نزولی می شود که در آن معامله گران می توانند از فروش سهام در روند نزولی سود ببرند.

محدودیت های الگوی کف دوقلو

واضح است که اگر الگو های کف دوقلو درست و به موقع تشخیص داده شوند، تاثیر بسیار مهمی در تحلیل رفتار یک سهم خواهند داشت. با این وجود، اگر هم اشتباه تشخیص داده شوند می توانند ضرر های بسیاری برای معامله گران به دنبال داشته باشند. پس خیلی مهم است که قبل از اقدام به خرید و فروش یک سهم ابتدا نحوه تشخیص اصولی این الگو را آموخته و بعد دست به معامله بزنید.

نکته های کلیدی الگوی کف دوقلو در تحلیل تکنیکال

• الگوی کف دوقلو مانند حرف “W” انگلیسی در نمودار ظاهر می شود. این الگو دو سطح پایینی دارد که آن سطوح را به عنوان محدوده حمایتی الگوی کف دوقلو در نظر  می گیرند.
• مقدار پیش‌روی روندِ نزولی در این الگو باید در حدود 10 تا 20 درصد از بالاترین سطحِ قیمتِ قبلی باشد؛ و دومین افت قیمتی باید در محدوده 3 یا 4 درصدی بالاتر و یا پایین ‌تر از افت قیمتی قبلی قرار بگیرد. البته دقت کنید که حجم معاملات برای آخرین حرکت صعودی قیمت در این الگو افزایش می یابد.
•  الگوی کف دوقلو همیشه از یک روند نزولی بزرگ یا کوچک در نمودار یک سهام پیروی می کند  و نشان دهنده بازگشت قیمتی و آغاز یک روند صعودی بالقوه است.

هیچ الگوی نموداری در معاملات رایج‌تر از double bottom یا double top نیست. در واقع، این الگو به‌قدری ظاهر می‌شود که به تنهایی ممکن است به عنوان مدرکی اثبات شود که عمل قیمت آن‌قدر که بسیاری از دانشگاهیان ادعا می‌کنند تصادفی نیست. نمودارهای قیمت به‌سادگی احساسات معامله‌گران را بیان می‌کنند و نشان‌دهنده آزمایش مجدد افراط‌های موقت است.

الگوی کف دوقلو یک الگو نمودار تحلیل تکنیکال ارز است. این الگو افت یک سهام یا شاخص یک بازگشت، به همان سطح یا مشابه با افت اولیه و در نهایت یک بازگشت مجدد را توصیف می‌کند.

الگوی کف دوقلو : الگوی بازگشتی و ارتباط آن با الگوی کف و سقف دوقلو

در واقع الگوهای بازگشتی فارکس، شکل‌هایی روی نمودار هستند که در پیش‌بینی نواحی بازگشت با احتمال بالا به ما کمک می‌کنند. این الگوها به ما نشان می‌دهند که به احتمال زیاد بازار در آینده چه نوسانات و تغییراتی را تجربه خواهد کرد. به زبان ساده تر هنگامی که قیمت پس از یک توقف، معکوس می‌شود، یک الگوی معکوس اتفاق افتاده است. الگوی کف و سقف دوقلو یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین الگوهای بازگشتی در فارکس هستند.

الگوی سقف دوقلو چیست؟

این الگو یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین الگوهای بازگشتی است. در الگوی سقف دوقلو، قیمت یک بار به سقف خود می‌رسد و دیگر نمی‌تواند این نقطه اوج را پشت سر بگذارد. به همین خاطر هم یک‌روند نزولی پیدا می‌کند.

پس از مدتی روند نزولی متوقف می‌شود و بازار فارکس تلاش می‌کند که آن را به سطح مقاومت قبلی برساند و از این رو بار دیگر روند صعودی را در پیش می‌گیرد. متأسفانه باز هم بازار پس از کلی تلاش نمی‌تواند سطح مقاومت را بشکند و پس از رسیدن به آن سطح دوباره نزولی می‌شود.

شما باید به‌قدری حرفه‌ای و هوشیار باشید که سفارش حد ضرر خود را در بالای سقف دوم قرار دهید. توجه داشته باشید که سقف دوم کمی پایین‌تر از سقف اول قرار می‌گیرد و ممکن است کاملاً با هم برابر نباشند.پایین‌ترین سطح در الگوی سقف دوقلو، خط گردن نامیده می‌شود تا زمانی که قیمت، این خط را نشکند الگوی سقف دوقلو تکمیل نمی‌شود. زمانی می‌توانیم از وجود این الگو صحبت کنیم که خط گردن شکسته شود.

الگوی کف دوقلو : تحلیل

از دیدگاه تحلیل تکنیکال این سهام یک الگوی کف دوقلو (Double Bottom) را در بازهٔ زمانی کوتاه‌مدت به ثبت رسانده بود و هدف قیمتی روند روبه‌بالای آن در حدود 5/21 دلار بود.

دیگر اندیکاتورهای تکنیکالی هم این الگو را تأیید کرده‌اند. شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index – RSI) در سطح سابق خود در محدودهٔ 55 باقی ماند، اما اندیکاتور هم‌گرایی و واگرایی میانگین‌های متحرک (Moving Averages Divergence Convergence – MACD) همچنان فرم تقاطع روبه‌بالای خود (Up Cross) که از اول این ماه شکل‌گرفته بود را حفظ کرده بود.

الگوی کف دوقلو : اعتبار و نقض آن

الگوها همیشه آن‌طور که می‌خواهیم عمل نمی‌کند. به تصویر زیر دقت کنید:

در نمودار بالا یک الگوی کف دوقلو با کندل‌هایی با سایه‌های بلند تشکیل شده و تمام ویژگی‌های یک الگوی کف دوقلوی مناسب را داشته است. قیمت از خط گردن عبور می‌کند، بالای آن تثبیت شده، اما نتوانسته به هدف قیمتی خود برسد و بعد از کمی بازی بالای خط گردن، آن را شکسته و به سمت پایین حرکت کرده است. حتی قیمت به کمتر از حد ضرر ما نیز رسیده است. در این استراتژی یک ایراد بزرگ وجود دارد و آن هم محل در نظر گرفتن حد ضرر یا همان stop loss است.

پیشنهاد میشود مقاله آموزش جامع اندیکاتور سایک را از دست ندهید.

درصد خطای الگوی کف دوقلو

دو ایراد بزرگ در این الگو وجود دارد که باعث به خطر افتادن سرمایه ما می‌شود که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم: زمانی که می‌خواهیم یک موقعیت معاملاتی بگیریم، مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنیم این است که میزان ریسک به ریوارد ما چقدر است. یعنی طی این معامله، نسبت سودی که به دست می‌آوریم به ضرر احتمالی ما چقدر است؟

همان‌طور که دیدید در این استراتژی حد ضرر ما زیر آخرین کف در نظر گرفته می‌شود و هدف قیمتی (حد سود) ما نیز به‌اندازه ارتفاع کف تا خط گردن است.

یعنی مقدار ضرر و سود احتمالی ما در نقطه‌ای که وارد موقعیت خرید می‌شویم، با هم برابر است. درحالی‌که عقل حکم می‌کند در چنین معامله‌ای با این میزان ریسک وارد نشویم. هر چه میزان سود احتمالی نسبت به ضرر احتمالی ما بیشتر باشد، ورود به معامله منطقی‌تر می‌شود.

ایراد دوم الگوی کف دوقلو مربوط به زمان ورود به معامله است. این استراتژی ما را دیر وارد معامله می‌کند.یعنی چیزی حدود نصف سود از دست رفته و ما تازه وارد معامله می‌شویم.

الگوی کف دوقلو : استراتژی و دریافت سیگنال خرید و فروش

زمانی که خط گردن (NL) شکسته و قیمت بالای آن سطح تثبیت شد، می‌توانیم برای گرفتن موقعیت خرید، اقدام کنیم. هدف قیمتی ما (Target Price)، به اندازه فاصله کف‌ها تا خط گردن است.

در تصویر فوق ابتدا دنبال دو کف هم‌تراز در انتهای یک روند نزولی می‌گردیم. در انتهای موج X تا A، دو کف هم‌تراز پیدا می‌کنیم؛ کف اول A و کف دوم C.

سطح B خط گردن ما در نظر گرفته می‌شود، چون قیمت به آن سطح واکنش نشان داده، پس فعلاً نقش یک سطح مقاومتی را ایفا می‌کند. در این حالت حد ضرر ما کمی پایین‌تر از کف C در نظر گرفته می‌شود.

فراموش نکنید باید بررسی کنیم که آیا طول موج‌ها، ارتفاع آن‌ها و فاصله زمانی، با شرایطی که بالاتر گفتیم هم‌خوانی دارند یا خیر. در این مثال: فاصله بین دو کف برابر با 24 روز است. ارتفاع کف‌ها تا خط گردن، 23 درصد ارتفاع روند نزولی قبلی بوده است. هدف قیمتی ما به اندازه ارتفاع کف‌ها تا خط گردن است.

الگوی کف دوقلو : تعریف حد ضرر یا سود مناسب در این الگو

در معامله الگوی کف دوقلو پیشنهاد می‌شود که حد سود را چند پیپ زیر حداقل کف قیمت الگو قراردهید. حد نهایی سود را به اندازه ضلع کوچک W  امتداد داده و هدف قیمتی این نوع از الگو را پیدا می‌کنیم. با در نظر داشتن مدیریت ریسک، وارد معاملات با نسبت احتمالی ضرر به سود کمتر از 1 به 3 نشوید.